კვლევა ჩატარდა 2023 წელს და მიზნად ისახავდა გენდერულ თაანსწორობაზე და ქალთა გაძლიერებაზე მომუშავე სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების შესაძლებლობების შეფასებას, ძლიერი და სუსტი მხარეების იდენტიფიცირებასა და მტკიცებულებაზე დაფუძნებული რეკომენდაციების შემუშავებას სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების გასაძლიერებლად, რათა ისინი მეტად იყვნენ ჩართულნი გენდერულ თანასწორობასთან დაკავშირებული გადაწყვეტილების მიღების პროცესებში.

გაეროს ქალთა ორგანიზაცია 2013 წლიდან, სოციალური მობილიზაციის დახმარებით, სოფლად მცხოვრები ქალების გაძლიერებაზე მუშაობს. მხარს უჭერს მათ, მუდმივად მონაწილეობდნენ ადგილობრივი პრიორიტეტების განსაზღვრასა და ბიუჯეტის შედგენაში.

„იძულებით გადაადგილებული ქალების აღქმებისა და დამოკიდებულებების კვლევა კონფლიქტის ტრანსფორმაციაზე, შერიგებასა და მშვიდობის მშენებლობაზე“ წარმოადგენს პირველ კვლევას, რომელიც რაოდენობრივი და თვისებრივი მეთოდის გამოყენებით დევნილი ქალების, მათ შორის, ახალგაზრდა დევნილი ქალების პერსპექტივებს შეისწავლის და საქართველოში კონფლიქტის ტრანსფორმაციის, მისი მშვიდობიანი მოგვარებისა და ნდობის აღდგენის ალტერნატიულ გზებსა და კონკრეტულ რეკომენდაციებს გვთავაზობს.

სახელმძღვანელო შეიცავს დეტალურ გზამკვლევს, კონკრეტულ რეკომენდაციებსა და სასარგებლო რესურსებს, რომლებიც დაეხმარება უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებებსა და კვლევით ორგანიზაციებს გენდერული თანასწორობის გეგმების განვითარებაში, განხორციელებასა და მონიტორინგში.

ქვეყნის გენდერული თანასწორობის პროფილი ეროვნულ დონეზე გენდერული თანასწორობის სტატუსის ყოვლისმომცველ ანალიზს წარმოადგენს. უახლესი თვისებრივი და რაოდენობრივი ანალიზის საფუძველზე, ის საქართველოში გენდერული თანასწორობის კუთხით არსებულ პროგრესს, ტენდენციებს, გამოწვევებსა და პრიორიტეტებს აჩვენებს და მნიშვნელოვან გზამკვლევს წარმოადგენს გენდერული თანასწორობისკენ მიმართული მიზნობრივი ინტერვენციების, პოლიტიკის რეფორმირებისა და ინსტიტუციების გაძლიერებისთვის.

„საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის გენდერული ზეგავლენის შეფასება წარმოაჩენს ქალთა ლიდერობის დამაბრკოლებელ მიზეზებსა და შედეგებს, ასევე, გვთავაზობს ქალთა ლიდერობის ხელშეწყობისა და საჯარო სამსახურში გენდერულ მეინსტრიმინგის მხარდასაჭერად საკანონმდებლო და პოლიტიკის რეკომენდაციებს.

კვლევა გაეროს ქალთა ორგანიზაციამ, საქსტატთან ერთად, ევროკავშირის მხარდაჭერით, პროექტის „ქალებისა და გოგოების მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ საქართველოში“ ფარგლებში განახორციელა. კვლევის მხარდამჭერია გაეროს ქალთა ორგანიზაციის რეგიონული პროგრამა „ქალებისა და გოგოების ხმა მნიშვნელოვანია“.

სახელმძღვანელო მიზნად ისახავს, საჭირო ცოდნითა და პრაქტიკული გამოცდილებით უზრუნველყოს ადამიანური რესურსების ის პროფესიონალები, რომლებიც ქალთა გაძლიერების პრინციპებზე ხელმომწერ კომპანიებში მუშაობენ, დაეხმაროს მათ, შეიმუშაონ და დანერგონ მრავალფეროვნების, თანასწორობისა და ჩართულობის პროცედურები და პრაქტიკები სამუშაო ადგილებზე.

დანაშაულების სპეციფიკიდან გამომდინარე, სასამართლო პრაქტიკის შესწავლა მოხდა გენდერულ ჭრილში. კვლევა ფართომასშტაბიანია, რადგან მასში გაანალიზებულია საქართველოს საერთო სასამართლოებიდან მოწოდებული ყველა განაჩენი/განჩინება, რომლებიც მიღებულ იქნა 2018-2022 წლებში.

საქართველოს პარლამენტის თემატური მომხსენებლის ანგარიში „საქართველოში ქალების, მშვიდობისა და უსაფრთხოების დღის წესრიგის განხორციელების შესახებ“ მომზადდა თემატური მომხსენებლის, საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრის თეონა აქუბარდიას მიერ, 2023 წლის თებერვალში.

წინამდებარე მოკლე მიმოხილვა წარმოადგენს „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კა¬ნონის გენდერული ზეგავლენის შეფასების შეჯამებას. აღნიშნული კვლევა მიზნად ისახავს, დაეხმაროს საჯარო სამსახურის ბიუროს გენდერული თანასწორობის კუთხით კანონში არსებული ხარვეზების გამოვლენასა და კანონმდებლობის გაუმჯობესებაში გენდერული თანასწორობისა და ქალთა გაძლიერების ხელშეწყობისთვის საჯარო სამსახურში.

ანგარიშის მიზანი საქართველოში ქალ მეწარმეთა კვლევის მიგნებების შეჯამებაა. მონაცემების შეგროვება წარმოადგენს კვლევის „ქალთა მეწარმეობის განვითარების შეფასება საქართველოში“ ნაწილს, რომელიც გაეროს ქალთა ორგანიზაციისა (UN Women) და შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციის (ILO) ერთობლივი ძალისხმევით განხორციელდა.

საქართველოში ქალთა მეწარმეობის განვითარების შეფასების მთავარ მამოძრავებელს წარმოადგენს რწმენა, რომ მეტი ქალი მეწარმის საქმიანობის წარმატების მხარდაჭერას ქვეყნის ეკონომიკაში მნიშვნელოვანი წვლილის შეტანა შეუძლია.

ICT სექტორში ადამიანური რესურსი, რომელიც ციფრული და ციფრული ინოვაციების მამოძრავებელი ძალაა, თანამედროვე ქვეყნების კონკურენტუნარიანობისთვის გადამწყვეტი მნიშვნელობის ფაქტორად განიხილება. ვინაიდან ICT სექტორი გენდერული თვალსაზრისით უკიდურესად სეგრეგირებულია და ახალ სპეციალისტებზე მზარდი მოთხოვნით ხასიათდება, დიგიტალიზაციისა და ეკონომიკის ზრდის მხარდამჭერ პროცესებში ქალთა უფრო დიდი ჩართულობა გადამწყვეტ როლს ასრულებს.

დოკუმენტში შეგიძლიათ იხილოთ მოკლე ინფორმაცია პროექტის „ქალთა ლიდერობა დემოკრატიისთვის საქართველოში“(WILD) შესახებ, რომელიც გაეროს ქალთა ორგანიზაციის მიერ, შვეიცარიის განვითრებისა და თანამშრომლობის სააგენტოს (SDC) მხარდაჭერით ხორციელდება.

წინამდებარე პუბლიკაციაში წარმოდგენილია ეროვნული კვლევის შედეგები, რომელიც საქართველოში პოლიტიკაში ჩართული ქალების გამოცდილებებს სწავლობდა. კერძოდ, შესწავლილია ქალებისთვის პოლიტიკაში ჩართულობის ხელშემწყობი და ხელისშემშლელი ფაქტორები, ძალადობისა და დახმარების ძიების გამოცდილებები და, ასევე, ძალადობის გავლენა ქალთა პოლიტიკურ მონაწილეობასა და ლიდერობაზე.

2021-2022 წლებში, საქართველოს ფინანსთა სამინისტრომ, გაეროს ქალთა ორგანიზაციის მხარდაჭერითა და მსოფლიო ბანკთან თანამშრომლობით, გენდერულად მგრძნობიარე საჯარო ფინანსების მართვის (GRPFM) თვითშეფასება ჩაატარა. აღნიშნული შეფასება წარმოადგენს უფრო ვრცელი - სახელმწიფო ხარჯებისა და ფინანსური ანგარიშვალდებულების (PEFA) შეფასების ნაწილს და ზომავს, თუ რამდენად გენდერულად მგრძნობიარეა საჯარო ფინანსების მართვა საქართველოში.

მზარდი ფაქტები და მონაცემები ადასტურებენ, რომ გენდერული თანასწორობისა და გაეროს მდგრადი განვითარების მიზნების წარმატებით მიღწევა ქალთა ეკონომიკური გაძლიერების გარეშე შეუძლებელია. გაეროს ქალთა ორგანიზაცია ნორვეგიის მთავრობის დახმარებით, ათ წელზე მეტია სოფლად მცხოვრები ქალების ეკონომიკური გაძლიერებისთვის მუშაობს. სოფლად მცხოვრები ქალები ქვეყნის ეკონომიკის განვითარებაში უდიდეს როლს ასრულებენ.

სახელმძღვანელო მითითებები მიზნად ისახავს მედიის წარმომადგენლების მხარდაჭერას უფრო სამართლიანი და მგრძნობიარე გაშუქების უზრუნველსაყოფად. ისინი ეფუძნება „ევროპის საბჭოს გენდერული თანასწორობის ეროვნული კოორდინატორების ქსელი პირველი კონფერენციის ანგარიშს“, ასევე, მედიის განვითარების საერთაშორისო ორგანიზაციების კვლევებსა და რეკომენდაციებს.

პროფესიული განათლებისა და დევნილთა და ეკომიგრანტთა თვითდასაქმების ხელშეწყობის საგრანტო პროგრამების გენდერული ზეგავლენის შეფასება (GIA) ჩატარდა ISET-ის კვლევითი ინსტიტუტის მიერ, გაეროს ქალთა ორგანიზაციასთან თანამშრომლობით, პროექტის „ქალების, მშვიდობისა და უსაფრთხოების დღის წესრიგის ეფექტიანი განხორციელებისთვის საქართველოში“ ფარგლებში, რომელიც დიდი ბრიტანეთის მთავრობის, კონფლიქტის, სტაბილურობისა და უსაფრთხოების ფონდის მიერაა მხარდაჭერილი.